ANALYSE – De recente ontwikkelingen in de peilingen voor de Franse presidentsverkiezingen laten iets opvallends zien: vier kandidaten zitten allemaal rond de 20 procent van de stemmen. Van die vier zijn er twee die bij een overwinning voor een politieke aardverschuiving zullen zorgen: Marine Le Pen van het Front National ter rechterzijde en Jean-Luc Mélenchon ter linkerzijde.
Aanstaande zondag 23 april is de eerste ronde in de presidentsverkiezingen. Haalt geen van de kandidaten een absolute meerderheid – en dat lijkt vrijwel zeker – dan volgt op zondag 7 mei de tweede ronde tussen de nummers één en twee uit de eerste ronde.
In die eerste ronde ligt eigenlijk alles nog open. De liberale, gematigd pro-Europese kandidaat Emmanuel Macron haalt ongeveer 23 procent van de stemmen, Marine le Pen zit op een vergelijkbaar percentage. De conservatief-rechtse kandidaat François Fillon en de onafhankelijke extreem-linkse kandidaat Mélenchon scoren beide ongeveer 20 procent.
Marine Le Pen: Frexit
Bekend is dat Le Pen een radicaal programma heeft: zij wil, als ze president wordt, een referendum uitschrijven over het Franse lidmaatschap van de Europese Unie. Wat Le Pen betreft komt er een Frexit en op z’n minst een vertrek uit de euro.
Le Pen wil ook volledige controle over immigratie terug en de Franse grenzen zo veel mogelijk sluiten voor buitenlandse migranten.
Mélenchon: Frans protectionisme en 4-daagse werkweek
Opvallend genoeg wijkt het programma van de onafhankelijke linkse kandidaat Mélenchon niet eens zo heel veel af van dat van Le Pen. Bij Mélenchon geen directe oproep tot een Frexit, maar wel een sterk nationalistische en protectionistische toon. Een paar voorbeelden van wat de extreem-linkse kandidaat wil:
- Terugdraaien van privatiseringen van onder meer Franse vliegvelden
- Afstappen van het vrije verkeer van goederen en kapitaal in de EU, kiezen voor 'solidair protectionisme' waarbij lokale productie wordt beschermd
- Afschaffen van continue koersnoteringen aan de beurs en fiscale heffingen die investeren in Frankrijk bevorderen
- Herinvoering van de 35-urige werkweek en onderzoek naar een 32-urige werkweek van 4 dagen
- Pensioenleeftijd naar 60 jaar
- Verhoging van het minimumloon met 16 procent, tot 1.326 euro voor 35 uur.
Met hetzij Le Pen, hetzij Mélenchon aan het roer in Frankrijk, zal het uiterst lastig worden om bijvoorbeeld op één lijn te komen met Duitsland in de Europese Unie - een flinke politieke crisis in Europa is dan vrijwel gegarandeerd.
Vooral de uitslag van de eerste verkiezingsronde van aanstaande zondag zal cruciaal zijn. Volgens Franse peilingen verslaat de liberaal Macron in de tweede ronde elk van de drie andere kandidaten met een ruime marge. Maar omdat de vier topkandidaten in de eerste ronde zo dicht bij elkaar zitten, is er nog van alles mogelijk.
Wat als Frankrijk op maandag 24 april wakker wordt en moet kiezen tussen Marine Le Pen of Jean-Luc Mélenchon?